Bij het verbranden van hout komt veel energie (in de vorm van licht en warmte) vrij. Deze energie is eigenlijk zonne-energie: de boom heeft gedurende haar leven zonlicht opgevangen, en dat licht gebruikt om suikers te maken (fotosynthese). Hiervoor haalt de boom CO2 uit de lucht, en water (H2O) uit de bodem. Bij het verbranden van hout komt de opgeslagen zonne-energie weer vrij, evenals de CO2 en waterdamp (H2O). Het verbranden van hout is dus CO2-neutraal: er wordt geen extra koolstof (C) in de kringloop toegevoegd. Dit in tegenstelling tot kolen, gas en olie: koolstof die al miljoenen jaren uit de kringloop waren zijn bij het verbranden opnieuw in de atmosfeer gekomen.
Voordat je hout in de kachel kan stoppen, moet je het oogsten, kleinzagen, vervoeren, kloven en drogen. Daarvoor is energie nodig. Als je hiervoor olie gebruikt, bijvoorbeeld door een kettingzaag, vrachtwagen, kloofmachine etc. dan wordt het hout steeds minder CO2-neutraal.
(Beetje off topic: “CO2-neutrale biomassa” wordt met zwaar materieel geoogst, versnipperd, en per vrachtwagen naar een biomassa-centrale gereden. Dat zijn veel liters diesel voor (natte!) snippers. Ook komt er veel “CO2-neutrale biomassa” uit Amerika: oerbossen geperst tot pellets…)
Afijn, ook hout heeft een EROEI, en die daalt snel als je brandstof gebruikt voor het kachel-klaarmaken. Gebruik daarom liefst lokaal hout, handmatig zagen, handmatig kloven en met de fiets transporteren. Dat lukt natuurlijk niet altijd… Bedenk hoeveel plezier je hebt van 1 liter benzine voor je kettingzaag tegenover 15km met de auto rijden. Ofwel: je hout 7km ver ophalen kost meer energie dan 4 kuub hout kleinzagen.
Voor het kloven zijn er veel mogelijkheden. De high tech manier is hydraulisch kloven: een electromotor of tractormotor drijft een hydrauliekpomp aan om een zuiger met kloofkop door het hout te drijven. Afgezien van de hoeveelheid energie heeft ook de hoeveelheid techniek niet onze voorkeur.
Je kan met een bijl kloven. Koop hiervoor een goede, hol geslepen kloofbijl. De meeste (goedkopere) kloofbijlen zijn bol en dat klooft niet goed. De Fiskars X27 is mijn grote favoriet.
Om te voorkomen dat je veel tijd kwijt bent met het neerzetten van hout op het hakblok, zijn er twee mooie truukjes: in een autoband of met een veerband. Dikke ronde stammen kunnen op deze manier in enorm hoog tempo klein gemept worden. Deze band is makkelijk zelf te maken: gebruik een veer van een schaarlamp, en maak meteen 3 kadootjes voor andere houtstokers…
Een heel mooie manier om te kloven is met een Ingmars klover: een bijlkop, verzwaard met 40Kg ijzer aan een hefboom die met een autoveer omhoog gehouden wordt. Snel en ergonomisch. Vooral geschikt voor dunner hout en helemaal voor het maken van aanmaakhout.